Cách Bày Bàn Thờ Cúng 49 Ngày | Bài Cúng, Sắm Lễ Ra Sao?

Lễ cúng 49 ngày là một phong tục quan trọng trong văn hóa phương Đông, đặc biệt ở Việt Nam, giúp linh hồn của người đã mất được sám hối và đầu quân vào các cõi chốn sau khi qua xét xử. Trong ngày này, người thân của người đã mất sẽ trở về bên bàn thờ để tiến hành lễ cúng và bày tỏ lòng nhớ thương, đồng thời giúp linh hồn giảm bớt tội lỗi và an vui về cõi cực lạc.

Trong quá trình này, gia đình cần chuẩn bị những gì? Cách bày bàn thờ cúng 49 ngày như thế nào? Bài cúng ra sao? Đây là những thông tin quan trọng mà chúng tôi đã tổng hợp dưới đây để giúp bạn chuẩn bị tốt hơn.

Tìm hiểu về lễ cúng 49 ngày

Lễ cúng 49 ngày, còn được gọi là lễ chung thất (lễ cúng giỗ mở đầu), là một nghi thức quan trọng trong văn hóa Việt Nam. Trong Phật giáo, 49 ngày sau khi người mất, linh hồn của họ sẽ tồn tại dưới dạng thân chung ấm, và có thể tiếp tục sống hoặc xuống địa ngục ngay sau đó. Những linh hồn khác sẽ tồn tại từ 1 đến 7 tuần và có thể di chuyển và chờ đợi để được tái sinh vào các cõi khác nhau.

Trong 49 ngày này, vong linh vẫn còn ở lại thế gian để chờ quá trình xét xử và quyết định về cõi chốn. Họ sẽ trải qua 7 lần xét xử, mỗi lần kéo dài 7 ngày. Tùy thuộc vào nghiệp báo của người đã mất khi còn sống, họ sẽ được chuyển sinh vào các cõi tương ứng. Vì vậy, ngày thứ 49 được coi là mốc quan trọng để gia đình tiến hành lễ cầu siêu và giúp vong linh được nhập cõi cực lạc.

Cách làm lễ cúng 49 ngày
Cách làm lễ cúng 49 ngày

Ý nghĩa của lễ cúng 49 ngày

Lễ cúng 49 ngày mang những ý nghĩa quan trọng sau:

Tiễn người mất sang cõi khác

Trong ngày này, gia đình trở về để đối diện với linh hồn người mất, thể hiện sự nhớ thương và chia tay, đồng thời giúp linh hồn dễ dàng siêu thoát và đi đến một nơi khác.

Giúp linh hồn giảm bớt tội lỗi

Buổi cầu siêu trong lễ 49 ngày giúp linh hồn hướng tâm về cái thiện và khao khát thực hiện những việc tốt đẹp, từ đó giúp linh hồn vượt qua cảnh giới và sống trong một cõi đẹp hơn. Gia đình và con cháu sẽ tập trung tụng kinh, niệm Phật và nói những điều thiện lành. Trong quá trình này, người thân phải có trái tim thành tâm để giúp linh hồn sám hối, giảm tội và được siêu thoát vào cõi tốt hơn.

Nhắc nhở người thân về sự tồn tại sau cái chết

Chúng ta thường cho rằng cái chết là sự kết thúc, nhưng trong Phật giáo, chúng ta tin rằng có phần hồn và phần xác riêng biệt. Khi chết, thân xác bị phá hủy, nhưng linh hồn vẫn tồn tại và tiếp tục sống trong cõi nghiệp nhân tương ứng với việc họ đã làm khi sống. Vì vậy, trong cuộc sống này, chúng ta nên làm những việc tốt để chuẩn bị cho tương lai và sống trong cõi an lành.

Những kiêng kỵ trong 49 ngày

Cách cúng 49 ngày

Đây là một nghi thức quan trọng, vì vậy gia đình cần chuẩn bị đầy đủ những thứ sau:

Cần chuẩn bị những gì cho lễ cúng?

Trong vòng 49 ngày, linh hồn vẫn thọ thân chung ấm và có thể cảm nhận mùi hương của những vật phẩm dâng cúng. Gia đình nên chuẩn bị đầy đủ các vật phẩm sau:

  • Hương
  • Hoa
  • Đồ chay
  • Đồ mặn
  • Trái cây
  • Đèn
  • Nước
  • Tiền vàng
  • Quần áo
  • Bài văn cúng tế

Mâm cúng 49 ngày cho người mới mất
Mâm cúng 49 ngày cho người mới mất

Cách bày bàn thờ cúng 49 ngày

Sau khi chuẩn bị đầy đủ cho lễ cúng, cách bày bàn thờ cúng 49 ngày là rất quan trọng để lễ cúng diễn ra suôn sẻ. Dưới đây là hướng dẫn cụ thể:

  • Đối với mâm cúng chay: cần có đủ hương, hoa, trái cây, đèn, nước, nhang và đồ ăn chay. Mâm cúng sẽ được bày trên bàn thờ Phật hoặc trong chùa khi cầu siêu. Phải tránh cúng bằng đồ mặn trước bàn thờ Phật.
  • Đối với mâm cúng mặn: cần có đủ hương, hoa, trái cây, đèn, nhang, nước và đồ ăn mặn khi tiến hành lễ cầu siêu cúng 49 ngày.

Trong quá trình bày bàn thờ, bất kể là cúng chay hay mặn, gia đình nên kiểm tra kỹ để thể hiện sự thành tâm, tránh thiếu xót và ảnh hưởng đến quá trình cúng và linh hồn người đã mất.

Cách bày bàn thờ cúng 49 ngày
Cách bày bàn thờ cúng 49 ngày

Cách tính ngày cúng 49 cho người mất

Ngày cúng 49 được tính từ ngày người đã mất cho đến ngày thứ 49 theo lịch Âm. Lễ cúng sẽ được tổ chức tại nhà và ngoài mộ, đồng thời chuẩn bị đầy đủ các vật phẩm cúng.

Cúng 49 ngày tại nhà và ngoài mộ

Gia đình sẽ tiến hành cúng 49 ngày tại nhà và ngoài mộ theo phong tục truyền thống của người Việt. Lễ cúng giúp linh hồn người đã mất sám hối, thành tâm và hướng về cái thiện, giúp họ vượt qua các cửa ải xét xử và chuyển kiếp vào cảnh giới cao hơn, tốt đẹp hơn. Gia đình có thể mời thầy cúng hoặc sư thầy trụ trì của chùa để tiến hành cầu siêu, giảm tội và hồi hướng cho người đã mất đến với sáu cảnh giới trong Phật giáo.

Sắm lễ cúng 49 ngày ngoài mộ
Sắm lễ cúng 49 ngày ngoài mộ

Bài cúng 49 ngày

Dưới đây là bài cúng 49 ngày đầy đủ nhất:

Nam mô A di đà phật! (3 lần)

Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư phật mười phương
Hôm nay là ngày………..tháng………..năm…………. (dương lịch),
Nhằm là ngày………….tháng……….. năm …….. (âm lịch). Tại địa chỉ:………….. 

Chúng con là: …………… Thay mặt cho cha mẹ, cùng anh em, dâu rể, con cháu nội ngoại kính lạy. 

Hôm nay nhân ngày lễ Chung Thất theo nghi lễ cổ truyền của dân tộc, chúng con có tấm lòng thành kính cẩn sắm các lễ vật dâng lên trước án bao gồm: (các lễ vật đã chuẩn bị)

Xin kính cẩn trình đọc văn khấn lễ cúng 49 ngày thưa rằng: 

Núi Hổ sao mờ, nhà Thung bóng xế (nếu là Cha)/ Núi Dĩ sao mờ, nhà Huyên bóng xế (nếu là Mẹ). 

Tình nghĩa cha sinh mẹ dưỡng bao la. Mất lâu nay than thở trầm mơ màng. Tưởng nhớ âm dương vắng vẻ. Sống thời lai lai láng hớn hở chừng nào. Thác thời kể tháng kể ngày buồn tênh mọi lẽ. 

Tính đến nay Chung Thất tới tuần. Chúng con có lễ bạc tâm thành dâng lên trước vong linh.

Xin mời hiển (3 lần)

Cùng các vị Tiên Linh, Tổ Thúc, Tổ Bá, Tổ Cô và các vong linh phụ thờ trong Tiên Tổ cùng về hưởng. Kính cáo các chư vị Tôn Thần: Táo Quân, Thổ Công, Tiên Sư, Thánh Sư, Ngũ tự Gia thần cùng chứng giám và phù hộ cho toàn gia được an lành, tốt đẹp.

Nam mô a di đà phật! (3 lần)

Nhà có người mới mất nên tìm hiểu Trùng tang là gì? để biết cách hóa giải

Những câu hỏi thường gặp về lễ cúng 49 ngày

Dưới đây là những câu hỏi thường gặp về lễ cúng 49 ngày và câu trả lời cho chúng:

Cúng 49 ngày trước có được không?

Lễ cúng có thể diễn ra hàng ngày trong suốt thời gian kể từ ngày người mất. Việc cúng hàng ngày sẽ có nghi thức và lễ vật đơn giản. Ngày thứ 49 sẽ là ngày lễ chính thức. Đây là ngày quyết định và thể hiện sự sám hối của người đã mất để quyết định cõi chốn mà linh hồn họ sẽ về. Linh hồn phải trải qua 7 lần xét xử, mỗi lần kéo dài 7 ngày, và ngày thứ 49 là ngày quyết định đối với những linh hồn trong thân chung ấm.

Cúng 49 ngày có phải ra mộ không?

Đúng, cúng 49 ngày phải diễn ra tại nơi mộ. Vì linh hồn của người đã mất vẫn luôn ở những nơi quen thuộc như nhà cửa, nơi yêu thích và quanh mộ của chính mình. Cúng ngoài mộ là cách trực tiếp để tiễn đưa linh hồn người mất vào một thế giới khác, tốt đẹp hơn.

Cơm cúng 49 ngày có ăn được không?

Cơm cúng 49 ngày, người mất vẫn có thể cảm nhận mùi hương của thức ăn dâng cúng. Việc cúng cơm trong vòng 49 ngày là rất cần thiết. Khi lễ cúng kết thúc, con cháu trong gia đình được phép xin lộc, hạ lễ và ăn như bình thường. Mâm cơm cúng trong 49 ngày đầy đủ đồ chay, hoa quả hoặc đồ mặn tùy thuộc vào phong tục cúng của từng gia đình.

Cơm cúng 49 ngày có ăn được không
Cơm cúng 49 ngày có ăn được không

Nên cúng 49 ngày hay 50 ngày?

Lễ cúng sẽ diễn ra vào ngày thứ 49, vì đây là ngày quyết định linh hồn của người đã mất sẽ về cõi chốn nào trong số 6 cõi trong Phật Giáo. Từ ngày người mất cho đến ngày thứ 49, gia đình cần thực hiện tụng kinh, niệm Phật và làm những việc thiện để giúp linh hồn sám hối và hướng về cõi tốt đẹp. Nếu không sám hối và làm điều ác, linh hồn sẽ về địa ngục hoặc ngạ quỷ. Mỗi gia đình sẽ tổ chức lễ cầu siêu trong ngày thứ 49 và chuẩn bị đầy đủ đồ cúng 49 ngày để dâng lên và ghi nhớ người mất.

Việc cúng cơm sau 49 ngày như thế nào?

Kết thúc 49 ngày, linh hồn của người đã mất sẽ nhập cõi trong 6 cõi, bao gồm: trời, người, a-tu-la, súc sanh, địa ngục và ngạ quỷ. Vì vậy, họ sẽ không thể ăn thức ăn của cõi người. Với những vong linh trong loại quỷ thần, họ mới có thể ăn lễ vật do thân nhân dâng cúng. Chúng ta là những người trần mắt thịt, không biết rõ linh hồn người thân của chúng ta sẽ đi về đâu sau 49 ngày. Vì vậy, vào những ngày lễ, Tết hoặc giỗ, gia đình vẫn sắp xếp mâm cúng và hoa quả để tưởng nhớ ông bà, tổ tiên, cha mẹ và những người đã mất, thể hiện lòng tưởng nhớ không thể thiếu trong phong tục người Việt Nam.

Việc cúng 49 ngày trong phong tục của người Việt Nam hiện nay là không thể thiếu. Gia đình cúng bái và cầu siêu, tụng kinh hoặc niệm Phật, và làm nhiều việc thiện giúp linh hồn nghỉ ngơi, sám hối và hướng về cõi tốt hơn. Từ đó, cuộc sống của linh hồn trong thế giới khác sẽ được cải thiện, gia đại cũng sẽ gặp nhiều may mắn trong công việc và tình cảm đời sống.