Quán Tự Tại Bồ Tát đã một thời gian sâu rộng thực hiện kinh Bát Nhã Ba La Mật. Trong quá trình này, Ngài nhìn thấy rằng năm uẩn đều không có tồn tại, vượt qua mọi khổ đau và đạt được sự thực tưởng chừng như không thể.
Đó là Xá Lợi Tử, sắc không khác gì không, không khác gì sắc. Sắc chính là không, không chính là sắc. Tất cả đều như vậy, không có sự khác biệt.
Lại là Xá Lợi Tử, không có dấu hiệu của các pháp, không sinh, không diệt, không bẩy, không tịnh. Không thêm vào cũng không lấy đi.
Trong sự không đó, không có màu sắc, không có sự tồn tại. Không có mắt, tai, mũi, miệng, và tâm ý. Không có sắc, thanh, mùi hương, xúc cảm, và pháp.
Không có thế giới của 18 giới từ mắt đến ý thức. Không có sự hiện diện của bất cứ thứ gì. Không có sự sinh ra và không có sự chết đi. Không có khổ đau, sự gắng sức, sự diệt trừ và sự tuân thủ.
Trong trạng thái không, không có thành tựu và không có sự đắc thắng. Khi Bồ Tát nương tựa vào trí tuệ Bát Nhã này, không còn sự chướng ngại trong tâm, không còn sự sợ hãi, và không còn những ý tưởng điên đảo và mơ mộng. Bằng cách này, Ngài đã đạt được sự giải thoát.
Tất cả các Phật trong ba đời đã đạt được trí tuệ Bát Nhã này và đạt được sự giác ngộ tuyệt đối. Vì vậy, phải hiểu rằng Bát Nhã Ba La Mật là một linh chú quan trọng, một linh chú có sự minh mẫn, một linh chú vượt trên tất cả, một linh chú siêu việt nhất, luôn loại bỏ mọi khổ đau và tôn thờ sự chân thành và không hư dối.
Cho nên, khi nhắc đến Bát Nhã Ba La Mật, chúng ta phải nói câu chú:
Yết đế yết đế, ba la yết đế, ba la tăng yết đế, bồ đề tát bà ha.
(Hãy đi qua, hãy đi qua, đi qua bên kia, đạt giác ngộ!)
Đây là tác phẩm Bát Nhã Tâm Kinh của Hoà thượng Thích Nhất Hạnh:
- Bồ Tát Quán Tự Tại.
- Khi quán chiếu sâu sắc.
- Bát Nhã Ba La Mật (còn được gọi là Diệu Pháp Trí Độ).
- Soi thấy rằng năm uẩn đều không tồn tại.
- Tất cả các khổ đau và khó khăn đã được vượt qua.
Xá Lợi Tử, hãy lắng nghe:
- Sắc không khác gì không.
- Không khác gì sắc.
- Sắc chính là không.
- Không chính là sắc.
- Các uẩn khác đều như vậy.
Tiếp tục lắng nghe Xá Lợi Tử:
- Tất cả các pháp đều không.
- Không sinh cũng không diệt.
- Không bẩy cũng không tịnh.
- Không thêm cũng không bớt.
Vì vậy, trong sự không, không có màu sắc, không có sự tồn tại. Không có mắt, tai, mũi, lưỡi, và ý thức. Không có sắc, thanh, mùi hương, xúc cảm, và pháp.
Không có giới hạn từ mắt đến ý thức. Không có sự vô minh hoặc hết vô minh. Không có già cả hoặc hết già cả. Không có khổ đau, sự gắng sức, sự diệt trừ và sự tuân thủ.
Không có trí cũng không có đắc, vì không có sự đắc thắng. Khi một vị Bồ Tát nương tựa vào trí tuệ Bát Nhã, tâm không còn chướng ngại. Vì tâm không còn chướng ngại, không còn sợ hãi. Xa lìa được sự điên đảo và mộng tưởng, đạt giải thoát tuyệt đối.
Các vị Phật trong ba đời, nhờ trí tuệ Bát Nhã này, đã đạt giác ngộ tuyệt đỉnh. Vì vậy, ta phải hiểu rằng Bát Nhã Ba La Mật là một linh chú vĩ đại, một linh chú thực sự, một linh chú cao siêu nhất, luôn có khả năng loại bỏ mọi khổ đau và là sự thật không hư dối.
Vậy nên, khi nói về Bát Nhã Ba La Mật, ta phải nói câu chú:
Yết đế, yết đế, ba la yết đế, bồ đề tát bà ha.
(Qua rồi qua rồi, qua bên kia rồi, tất cả qua bên kia rồi, giác ngộ rồi đó!)
Đó là những tinh hoa của Kinh Bát Nhã Ba La – sự trọn vẹn của trí tuệ Phật Đà.
Tham khảo thông tin quan trọng về Bát Nhã Tâm Kinh:
- Giáo lý căn bản về Bát Nhã Tâm Kinh
- Bài tụng Bát Nhã Tâm Kinh Ba La Mật Đa
- Tìm hiểu về Kinh Phật