Trong ngày lễ đầy tháng của trẻ, chúng ta thường thấy nghi lễ liên quan đến 12 bà mụ. Thế nhưng, ít người biết về những bà mụ này và vai trò của họ là gì. Hãy cùng Đồ Cúng Việt tìm hiểu nhé.
Contents
12 Bà Mụ là ai?
Danh sách các bà mụ đảm nhận công việc trong coi sinh nở và giáo dưỡng trẻ sơ sinh bao gồm:
- Mụ bà Trần Tứ Nương – coi việc sanh đẻ (chú sanh)
- Mụ bà Vạn Tứ Nương – coi việc thai nghén (chú thai)
- Mụ bà Lâm Cửu Nương – coi việc thụ thai (thủ thai)
- Mụ bà Lưu Thất Nương – coi việc nặn hình hài nam, nữ cho đứa bé (chú nam nữ)
- Mụ bà Lâm Nhất Nương – coi việc chăm sóc bào thai (an thai)
- Mụ bà Lý Đại Nương – coi việc chuyển dạ (chuyển sanh)
- Mụ bà Hứa Đại Nương – coi việc khai hoa nở nhụy (hộ sản)
- Mụ bà Cao Tứ Nương – coi việc ở cữ (dưỡng sanh)
- Mụ bà Tăng Ngũ Nương – coi việc chăm sóc trẻ sơ sinh (bảo tống)
- Mụ bà Mã Ngũ Nương – coi việc ẵm bồng con trẻ (tống tử)
- Mụ bà Trúc Ngũ Nương – coi việc giữ trẻ (bảo tử)
- Mụ bà Nguyễn Tam Nương – coi việc chứng kiến và giám sát việc sinh đẻ (giám sanh)
Theo sách Đài Bắc thị tuế thời ký, tại Từ Hựu Cung Sơn ở Đài Bắc lại cung phụng tới 13 bà mẹ sanh, thêm một bà Đỗ Ngọc Nương chuyên đỡ đẻ (tiếp sanh).
Đền thờ 12 bà mụ
Sự tích 12 Bà Mụ
Khi đất trời còn đen tối và ẩm ướt, Ngọc hoàng sai 2 nữ thần Mặt trời và Mặt trăng sử dụng quyền năng của mình để chiếu sáng và làm khô ráo đất đai.
Sau khi xây dựng những phần quan trọng của vũ trụ, Ngọc hoàng bắt đầu sáng tạo vạn vật. Từ những con vật nhỏ bé như kiến, mối, côn trùng, cho đến những sinh vật to lớn và thông minh hơn như voi, hổ, chó, mèo, và nhiều loài khác. Con người được tạo ra từ chất cặn dư thừa trong trời đất và chất tinh túy được chắt lọc. Việc tạo ra con người là công việc công phu nhất, và Ngọc hoàng giao công việc này cho 12 bà Mụ, những nữ thần khéo tay nhất. Tuy nhiên, theo thời gian, sự tích về 12 bà Mụ đã phai nhạt và không ai biết chính xác về họ. Một số cho rằng họ là những vị thần phụ việc cho Ngọc hoàng, trong khi người khác cho rằng họ là tạo vật do Ngọc hoàng sáng tạo.
Truyền thuyết xưa kể rằng số lượng vạn vật và các vị thần trong vũ trụ có hạn. Khi một sinh vật hoặc vị thần chết đi, họ có thể tái sinh dưới vai trò mới nếu được Ngọc hoàng và các vị thần đồng ý. Ví dụ, một người chết đi có thể tái sinh trong hình dạng con người hoặc động vật, hoặc được phong lên thành thần tiên nếu có nhiều công đức. Khi tái sinh thành con người, 12 bà Mụ sẽ nặn hình hài cho người đó.
Công việc của 12 bà Mụ có thể làm riêng lẻ, với mỗi người đảm nhiệm một công việc cụ thể như nặn mắt, nặn tay chân, và nhiều công việc khác. Tuy nhiên, cũng có ý kiến cho rằng các bà làm chung công việc với nhau mà không phân chia.
Chúng ta chỉ cần biết rằng mỗi người khi sinh ra đều qua bàn tay nhào nặn của các bà Mụ và khuyết điểm đều do các bà Mụ chịu chung.
Nguồn gốc 12 bà Mụ
Truyền thuyết 13 Đức Thầy
Ngoài 12 bà Mụ, người ta còn cúng 13 đức thầy gồm 6 thầy dạy về lục tính, 6 thầy dạy về lục kinh, và Đức Bảo Sanh. 12 thầy là những người dạy dỗ trẻ từ khi sinh ra cho đến khi đi học.
6 Thầy dạy về Lục tính
Hỷ, Nộ, Ái, Ố, Lạc, Ai là 6 cảm xúc của con người trong tiếng Hán – Việt có nghĩa là mừng, giận, yêu, ghét, vui, buồn. Đây là những cảm xúc mà mỗi người trải qua trong cuộc sống.
6 Thầy dạy về Lục kinh
Các loại Kinh bao gồm:
- Kinh Dịch: biết được sự thay đổi của trời đất, âm-dương, ngũ hành…
- Kinh Lễ: đạo đức, lễ nghĩa làm người, kỷ cương, luật pháp…
- Kinh Thư: học cái đúng, cái tốt, cái đẹp, phê phán và loại bỏ cái xấu trong triều đại trước. Có đường lối chính trị đúng đắn.
- Kinh Thi: ghi chép địa lý, muôn vật.
- Kinh Nhạc: để thưởng thức và tận hưởng niềm vui trong cuộc sống.
- Kinh Xuân Thu: vạn vật tan hợp đều ở Kinh Xuân Thu.
Đức Bảo Sanh Đại Đế
Truyền thuyết kể rằng Đức Bảo Sanh Đại Đế sinh ra ở Phúc Kiến, Trung Quốc, thời nhà Tùy. Ông được học phép tiên và y dược từ các vị tiên trên núi. Khi trưởng thành, ông xuống núi để cứu người bằng thuốc. Ông trở về quê nhà khi nghe tin mẫu thân bị bệnh nặng, nhưng không kịp cứu mẹ. Buồn bã và thất vọng, ông đem sách vở vào trong hòm, khóa lại và vứt chìa khóa xuống sông, sau đó quy ẩn trên núi.
Ở núi, ông nghe thấy tiếng kêu cầu cứu của người vợ ngư phủ, ông không thể không giúp đỡ. Ngư phủ trả ơn bằng một con cá chép lớn. Khi ông thả cá vào sông, cá không bơi đi, mà nhả ra chìa khóa ông đã vứt xuống sông trước đó.
Biết rằng ý trời muốn ông giúp đỡ người đời, ông xuống núi và bắt đầu công việc cứu người bằng thuốc. Khi ông qua đời, ông được tôn vinh là Đức Bảo Sanh Đại Đế.
Đồ Cúng Việt hy vọng rằng thông tin về 12 bà Mụ và Đức Thầy đã giúp các bạn hiểu rõ hơn. Chúng tôi rất vui lòng được phục vụ mâm cúng cho các bạn độc giả.
Mâm cúng mụ cho bé gái, bé trai
Xem thêm: Tổ chức lễ cúng căn 3 tuổi cho bé trai, gái trọn vẹn
