Nghi thức tụng kinh – tu kính mừng Phật Đản

Buddha Statue

Chào mừng bạn đến với chương trình tụng kinh – tu kính mừng Phật Đản. Đây là một nghi thức thiêng liêng nhằm tưởng nhớ và tôn vinh sự đản sinh của Đức Phật Thích Ca Mâu Ni. Để có một buổi tu tập ý nghĩa, hãy cùng tôi tìm hiểu về các bước và nghi thức trong chương trình này.

A. Hướng Dẫn

Trước khi bắt đầu tu tập, hãy đọc kỹ phần hướng dẫn để hiểu rõ các bước và nghi thức. Bạn có thể truy cập vào link để xem hướng dẫn chi tiết.

B. Nghi Thức

1. Nguyện Hương

(Quỳ trên đất hoặc ngồi tùy duyên)

  • Nếu bạn sử dụng hương nén, hương trầm…:
    Nguyện đem lòng thành kính
    Gửi theo đám mây hương
    Phảng phất khắp mười phương

  • Nếu bạn sử dụng hương tâm:
    Nguyện ý thành, tâm kính
    Biến mãn khắp mười phương

(Chung cho tất cả các trường hợp)
Cúng dường ngôi Tam Bảo
Thề trọn đời giữ đạo
Theo tự tính làm lành
Cùng pháp giới chúng sinh
Cầu Phật từ gia hộ
Tâm Bồ Đề kiên cố
Chí tu đạo vững bền
Xa biển khổ nguồn mê
Chóng quay về bờ giác.
Nam mô Hương Cúng Dường Bồ Tát
Nam mô Hương Cúng Dường Bồ Tát
Nam mô Hương Cúng Dường Bồ Tát Ma Ha Tát! (3 chuông)

2. Văn Khấn

(Quỳ và chắp tay)

Nam mô thập phương pháp giới thường trụ Tam Bảo tác đại chứng minh! Nam mô Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni!
Chúng con kính bạch chư Phật, chư Bồ Tát, cùng chư Thánh Hiền Tăng chứng minh và gia hộ cho chúng con.
Đệ tử con tên là:… Pháp danh (nếu có):… ở tại địa chỉ:… (và hiện đang ở trọ tại…)… là thành phần (nhân dân/Phật tử).

Đệ tử con xin đăng lên Đức Thế Tôn: Chúng con hân hoan vui mừng nhớ nghĩ về sự đản sinh của Thái Tử Tất Đạt Đa, sự xuất hiện của Đức Toàn giác Phật Thích Ca Mâu Ni đem đến hạnh phúc cho nhân thế và muôn loài. Chúng con kính bạch Đức Thế Tôn, hoà chung với niềm vui của những người con Phật trong những ngày kỷ niệm Đức Thế Tôn giăng thế, để hóa đồng chúng sinh, đệ tử chúng con thành tâm cung kính đối trước Phật đài, dâng lời tán dương công đức bậc Thầy của ba cõi, xuống tùng hồng danh bạc giác ngoại cuồng của muôn loài, cùng dâng lời phát nguyện thực hành công hạnh Bồ Đề cầu Vô Thượng đạo, chúng con xin tu tập theo “Nghi thức tu kính mừng Phật đản”, để được hiểu phần nào về công đức, trí tuệ, tâm từ bi và đạo hạnh của Đức Phật Thích Ca từ khi Ngài còn hành đạo Bồ Tát cho tới khi đản sinh làm Thái Tử nước Xá Vệ con vua Tịnh Phạn và hoàng hậu Ma Da.

Hôm nay là ngày… tháng… năm… chúng con hoan hỷ tu tập.

Chúng con xin thỉnh mời chư Thiên, chư Thần Linh, về đây ủng hộ cho pháp hội tu tập của chúng con.

Chúng con xin nương oai lực Tam Bảo, hạnh nguyện độ sinh, độ cho hương linh của chư Tăng chùa Ba Vàng, chúng con xin thỉnh mời:

  • Bạch thỉnh các mục tâm linh ngày tu thứ nhất:
    Các hương linh mà chúng con đã khiến chúng không có con bằng nhiều hình thức; các hương linh mà do chúng con xui khiến chúng tạo nghiệp ác, tà kiến khiến cho chúng khi ở trong thai phải chịu đau khổ, hoặc phải chịu các duyên khổ trong khi được sinh ra đời, có thể các chúng đó chưa hoặc đang báo oán chúng con, và chư vị hương linh (tùy duyên mời)… nguyện các chúng được về đây cùng chúng con tu tập.

Nếu cúng dường hồi hướng tại khóa lễ này thì bạch: Chúng con cũng xin phát nguyện cúng dường về chùa Ba Vàng, phường Quang Trung, thành phố Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh để hồi hướng cho tất cả chư vị mà chúng con đã mời về khóa lễ này với số tịnh tài là…

  • Bạch thỉnh các mục tâm linh từ ngày tụng kinh tiếp sau:
    Các chúng trong cõi tâm linh như (các) hôm trước, mà chúng con đã bạch thỉnh (nếu mời thêm mục tâm linh khác thì bạch: và chúng con cũng xin thỉnh thêm các hương linh sau về đây tu…)

  • Nếu cúng dường hồi hướng thêm tại khóa lễ này thì bạch: Chúng con cũng xin phát nguyện cúng dường về chùa Ba Vàng, phường Quang Trung, thành phố Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh để hồi hướng cho tất cả chư vị mà chúng con đã mời về khóa lễ này thêm số tịnh tài là…

(Tiếp chung cho cả a và b)
Giờ này, chúng con xin thỉnh tất cả chư vị trong cõi tâm linh mà chúng con đã thỉnh mời, cùng với chúng con tu tập.
Nam mô Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni! (1 chuông)

3. Kệ Tán Dương

(Quỳ hoặc đứng, chắp tay. Pháp khí: khánh, chuông)

Kính lạy Đức Thế Tôn
Hôm nay
Phật tử chúng con
Ngưỡng Đức chúng Tăng
Hướng về đánh lễ
Đản sinh của Ngài
Thái Tử Tất Đạt Đa
Trong a tăng kỳ kiếp
Sinh nơi cõi Sa Bà
Hành Bồ Tát cứu khổ
Hóa hiện vô số thân
Trong tất cả các loài
Máu thịt của Bồ Tát
Dâng hiến cho chúng sinh
Mong chúng sinh thoát khổ
Nơi cung trời Đâu Suất
Dạy cho chúng chư Thiên
Ba pháp định tuệ xả
Bồ Tát lòng canh cánh
Chúng sinh cõi Sa Bà
Đầy tham lam sân giản
Chẳng biết rõ cõi nguồn
Tối phúc cùng nhân quả
Nên phiền não khổ đau
Bồ Tát liền từ giã
Chú Thiên trời Đâu Suất
Hạ sinh xuống thế gian
Hiện tượng vô số nga
Nhập thai nơi hoàng hậu
Ma Da bạc hiền đức
Tịnh Phạn Vua anh minh
Tháng Tư trời trong sáng
Gió mát hòa chim ca
Vô Ưu hoa nở rộ
Nơi vườn Lâm Tỳ Ni
Bồ Tát đã đánh sinh
Lòng trắng liền hóa hiện
Che cho thân Bồ Tát
Bảy bước chân Ngài đi
Hoa sen nâng động gót
Ngài hướng về phương Đông
Nguyên làm người dẫn đường
Cho tất cả chúng sinh
Ngài hướng về phương Nam
Sẽ làm ruộng phước lành
Cho khắp chốn nhân thiên
Ngài hướng về phương Tây
Dãy là kiếp cuối cùng
Thực hành Bồ Tát đạo
Ngài hướng về phương Bắc
Ngay trong kiếp này
Chúng đắc Vô Thượng Đạo
Ngài hướng về phương Bắc
Chính ngay trong kiếp này
Chúng đắc Vô Thượng Đạo
Đến bước đi thứ bảy
Bồ Tát liền dừng lại
Một tay chỉ lên trời
Tự làm chỗ quy y
Cho Thiên nhân sáu nẻo.
Một tay chỉ xuống đất
Chiết phục các ma binh
Bồng từ nơi hư không
Hai dòng nước thìêng
Một nóng và một lạnh
Như thua nghiệch cõi đời
Tâm lên thân Bồ Tát
Vô nhiễm trong vô nhược
Bồ Tát thật oai nghiêm
Cắt tiếng vang rùng động
Giữa khắp chốn nhân thiên
Bồ Tát liền tuyên bố
“Thiên thượng, thiên hạ
Duy ngã độc tôn”
Hôm nay
Phật tử chúng con
Ngưỡng Đức chúng Tăng
Thành tâm kính lễ
Đản sinh của Ngài
Đản sinh cao quý
Đản sinh vi diệu
Cứu khổ chúng sinh.
Nam mô Lâm Tỳ Ni Viên, Vô Ưu Thọ Hạ, Thị Hiện Đản Sinh Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni! (1 chuông)

4. Đảnh Lễ Phật

(Quỳ hoặc đứng, chắp tay. Pháp khí: khánh, chuông)

Nhất tâm kính lễ: A tăng kỳ kiếp thương xót chúng sinh phát tâm Bồ Đề, hành hạnh Bồ Tát cầu Vô Thượng đạo.
Nam mô Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni! (1 chuông. 1 lễ)

Nhất tâm kính lễ: Từ trời Đâu Suất, Bồ Tát Hộ Minh, soi khắp địa cầu, cõi nước Ấn Độ, dòng họ Cam Giá, đầy đủ túc duyên, giáng thần nhập thai, hoàng hậu Ma Da, cung vua Tịnh Phạn.
Nam mô Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni! (1 chuông. 1 lễ)

Nhất tâm kính lễ: Bồ Tát hiện thân voi trắng sáu ngà, ngậm đài sen trắng từ trên thiên cung hướng về phía Đông, tiến xuống phía Nam, rống tiếng oai hùng, nhiễu quanh long sàng ba vòng phía hữu giáng sanh vào lòng Phật mẫu Ma Da.
Nam mô Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni! (1 chuông. 1 lễ)

Nhất tâm kính lễ: Bồ Tát nhập mẫu thai, Phật mẫu tâm được hoan hỷ, thân thể khoan khoái, luôn luôn thấy rõ thân hình Bồ Tát đầy đủ mọi bộ phận và chân tay.
Nam mô Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni! (1 chuông. 1 lễ)

Nhất tâm kính lễ: Bồ Tát trong thai chân xếp kiết già, hướng mặt phía trước an nhiên như một bức tượng vàng trong động báu.
Nam mô Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni! (1 chuông. 1 lễ)

Nhất tâm kính lễ: Giữa rừng Vô Ưu, trăng tròn tháng tư, chư Thiên tụ hội, nhạc trời reo vang, mừng đấng cứu đời, Bồ Tát giáng sinh trần thế.
Nam mô Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni! (1 chuông. 1 lễ)

Nhất tâm kính lễ: Bồ Tát viên mãn Bảy đạo Bồ Đề, khi vừa đản sinh, lọng trắng che đầu, sen vàng nâng gót, bảy bước xưng tôn, hai dòng nước thiêng, một nóng một lạnh, từ nơi hư không, tắm thân Bồ Tát.
Nam mô Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni! (1 chuông. 1 lễ)

Nhất tâm kính lễ: Bồ Tát khi vừa đản sinh, lọng trắng che đầu, sen vàng nâng gót, bảy bước xưng tôn, hướng về phương Đông, làm người dẫn đường cho các chúng sinh.
Nam mô Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni! (1 chuông. 1 lễ)

Nhất tâm kính lễ: Bồ Tát khi vừa đản sinh, lọng trắng che đầu, sen vàng nâng gót, bảy bước xưng tôn, hướng về phương Nam, làm ruộng phước lành cho các chúng sinh.
Nam mô Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni! (1 chuông. 1 lễ)

Nhất tâm kính lễ: Bồ Tát khi vừa đản sinh, lọng trắng che đầu, sen vàng nâng gót, bảy bước xưng tôn, hướng về phương Tây, là kiếp cuối cùng, hành hạnh Bồ Tát.
Nam mô Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni! (1 chuông. 1 lễ)

Nhất tâm kính lễ: Bồ Tát khi vừa đản sinh, lọng trắng che đầu, sen vàng nâng gót, bảy bước xưng tôn, hướng về phương Bắc, ngay trong kiếp này đắc thành đạo quả Vô Thượng Bồ Đề.
Nam mô Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni! (1 chuông. 1 lễ)

Nhất tâm kính lễ: Bồ Tát khi vừa đản sinh, lọng trắng che đầu, sen vàng nâng gót, bảy bước xưng tôn, một tay chỉ trời, làm chỗ quy y, thiên nhân sáu nẻo.
Nam mô Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni! (1 chuông. 1 lễ)

Nhất tâm kính lễ: Bồ Tát khi vừa đản sinh, lọng trắng che đầu, sen vàng nâng gót, bảy bước xưng tôn, một tay chỉ đất, chiết phục ma binh.
Nam mô Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni! (1 chuông. 1 lễ)

Nhất tâm kính lễ: Bồ Tát khi vừa đản sinh, lọng trắng che đầu, sen vàng nâng gót, bảy bước xưng tôn, oai nghiêm cất tiếng, rúng động tam thiên “Thiên thượng thiên hạ, duy ngã độc tôn”.
Nam mô Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni! (1 chuông. 1 lễ)

Nhất tâm kính lễ: Nam mô Lâm Tỳ Ni Viên, Vô Ưu Thọ Hạ, Thị Hiện Đản Sinh Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni! (3 chuông. 1 lễ)

(Nếu thờ Xá Lợi thì lễ thêm: Chí tâm đảnh lễ: Kim Thân Xá Lợi Chư Phật, Chư Thánh Hiền Tăng. (3 chuông. 1 lễ)

5. Tán Pháp

(Chúng ngồi thảnh thơi. Khai chuông mõ)

Pháp Phật sâu mầu chẳng gì hơn,
Trăm ngàn muôn kiếp khó được gặp.
Nay con nghe thấy vâng gìn giữ,
Nguyện hiểu nghĩa chân Đức Thế Tôn.
Nam mô Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni! (3 lần. 3 chuông)

6. Tụng Kinh

(Chúng ngồi thảnh thơi. Pháp khí: mõ, chuông, ấn vào tên bài)

a. Năm thứ nhất

  • Ngày 1: Bài kinh: Cung Trời Đâu Suất Đại Bồ Tát Quán Sát Duyên Đản Sinh
  • Ngày 4: Bài kinh: Sự Kiện Đại Bồ Tát Nhập Thai

b. Năm thứ hai

  • Ngày 1: Bài kinh: Bồ Tát Hộ Minh Nhập Thai Ứng Hiện Tám Điềm Nhiệm Màu
  • Ngày 4: Bài kinh: Sự Kiện Đại Bồ Tát Đản Sinh

c. Năm thứ ba

  • Ngày 1: Bài kinh: “Công Đức Hiếu” Sự Kiện Hy Hữu Khi Đức Phật Đản Sinh
  • Ngày 4: Bài kinh: Sự Kiện “Thanh Tịnh” Hy Hữu Khi Đức Phật Đản Sinh

7. Phát Nguyện Bồ Đề

(Quỳ và chắp tay)
Nam mô Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni! Chúng con xin tùy hỷ công hạnh Bồ Đề:
PHÁT TÂM BỒ ĐỀ
HỘ TRÌ TAM BẢO
CHUYỂN TẢI PHẬT PHÁP
RỘNG KHẮP THẾ GIAN.

Chúng con nguyện hồi hướng cho Chính Pháp của Phật được tuyên dương, được hưng thịnh. (1 chuông. 1 lễ)

8. Cúng Thực

(Nếu không cúng thực thì bỏ qua phần này)

a. Văn bạch
(Chủ sám quỳ, chắp tay)

Nam mô thập phương pháp giới thường trụ Tam Bảo tác đại chứng minh! Nam mô Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni!
Nhân duyên khóa lễ tu tập này, đệ tử chúng con xin thành kính dâng cúng dường vật thực:

  • Thượng: Xin dâng lên cúng dường thập phương chư Phật chứng minh.
  • Trung: Xin dâng lên cúng dường chư Bồ Tát, chư Thánh Hiền Tăng chứng minh.
  • Hạ: Xin dâng cúng đến cho chư Thiên, chư Thần Linh.
  • Sau: Xin hiến cúng cho tất cả các chúng hương linh mà chúng con đã thỉnh mời.

Nguyện cho các hương linh được nương sự bố thí trong khóa lễ cúng này của chúng con mà được thọ thực no đủ.
Nam mô Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni! (1 chuông. 1 vái)

b. Tụng thần chú cúng thực

(Ngồi, chắp tay. Pháp khí: mõ, chuông)

Biến thực chân ngôn: Nam mô tát phạ đát tha, nga đá phả rô chỉ đế, ám tam bạt ra, tam bạt ra hồng. (3 lần. 1 chuông)
Biến thủy chân ngôn: Nam mô tô rô bà ra, đát tha nga đá ra, đát điệt tha, án tô rô tô rô, bát ra tô rô, bát ra tô rô sa bà ha. (3 lần. 1 chuông)
Phổ cúng dường: Án nga nga nẵng tam bà phạ phiệt nhật ra hồng. (3 lần. 3 chuông)

Nguyện cho các hương linh
Được thọ thực no đủ
Nghe kinh giác ngộ Pháp
Sinh lòng kính tín Phật
Nương tựa nơi Tam Bảo
Tu hành cầu thoát khổ
Nam mô Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni! (1 chuông. 1 vái)

9. Phục Nguyện

(Quỳ và chắp tay)

Nam mô Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni! Đệ tử chúng con xin hồi hướng các công đức của chương trình tu tập này, công đức tạo lập được trong ngày hôm nay về Vô Thượng Bồ Đề và hồi hướng cho chư vị trong cõi tâm linh mà chúng con đã bạch thỉnh, nguyện cho tất cả chư vị được tăng phước, nương tựa Tam Bảo tu hành, sớm giác ngộ, xả bỏ oán kết và cùng kết duyên pháp lữ với chúng con, để thực hành công hạnh Bồ Đề, đời đời kiếp kiếp luôn được trợ duyên cho nhau tu hành cho tới ngày thành Phật. Và chúng con cũng hồi hướng cho hiện tại nguyện được (đọc mong cầu)…
Và chúng con lại xin bạch phát nguyện hồi hướng:

(Pháp khí: mõ, chuông)

Kính mừng ngày
Đức Phật đản sinh
Đệ tử chúng con
Vâng lời Phật dạy
Tùy hỷ công đức Phát nguyện tinh tấn
Tu giới, học Pháp
Chân thật tập thực hành
Sáu pháp Hòa Kính
Chúng con nguyện xin
Hiện tại kiếp này
Và muôn kiếp sau
Đều gặp Minh Sư
Bậc thiện tri thức
Tu nguyện Bồ Đề
Thực hành công hạnh
Hộ trì Tam Bảo
Chuyển tải Phật Pháp
Rộng khắp thế gian
Lợi mình lợi người
Hồi hướng về Vô Thượng Bồ Đề. (1 chuông)

Hiện tại kiếp này
Và muôn kiếp sau
Nương nơi Tam Bảo
Kiến lập pháp hội
Tu pháp Lục Hòa giải thoát
Khiến cho chúng sinh
Hoan hỷ thực hành
Lợi ích nhân thiên. (1 chuông)

Chúng con lại nguyện cầu
Bậc Thánh sớm giáng trần
Dẫn độ chúng sinh
Vào dòng giải thoát. (1 chuông)

Nguyện cầu Sư trưởng
Tứ đại điều hòa
Trụ thế Sa B