Việc nhận con nuôi đã lâu đã trở thành một nét văn hóa truyền thống tốt đẹp của nhiều quốc gia và dân tộc trên thế giới. Việc này thể hiện sự đoàn kết, tương thân tương ái và lòng nhân ái của con người, đồng thời giúp nuôi dạy và chăm sóc cho thế hệ sau. Mỗi vùng miền và dân tộc lại có những phương pháp và thủ tục riêng biệt trong việc nhận nuôi con nuôi. Vậy, chúng ta hãy cùng tìm hiểu lễ và thủ tục nhận nuôi con nuôi duy tâm như thế nào.
Contents
Nhận con nuôi duy tâm là gì?
Để hiểu về nhận con nuôi duy tâm, chúng ta cần hiểu trước khái niệm “duy tâm”. Duy tâm là một trường phái triết học khẳng định rằng mọi thứ đều tồn tại bên trong tinh thần và thuộc về ý thức. Nhận con nuôi duy tâm là việc thực hiện các lễ nghi, các hình thức thuộc về yếu tố tinh thần của con người, mang những nét tâm linh của từng cá nhân, văn hóa và tập quán của từng vùng miền khi tiến hành nhận nuôi con nuôi.
Một số hình thức nhận con nuôi phổ biến
Có nhiều hình thức nhận con nuôi phổ biến như:
-
Nghĩa tử: Gia đình không có con tự nhiên nhận nuôi con nuôi của người quen, đồng đội hoặc con của anh em, chú bác trong gia đình. Việc này đòi hỏi sự hiếu kính và phụng dưỡng cha mẹ nuôi từ phía người nuôi dưỡng và tình yêu thương, chăm sóc từ phía cha mẹ nuôi. Thời gian nuôi con nuôi có thể từ nhỏ hoặc sau khi lớn, và người con nuôi cũng có quyền hưởng di sản.
-
Nhận nghĩa tử hạ phóng: Được thực hiện khi nhận nuôi con nuôi là con của người khác, có thể là trẻ mồ côi hoặc con nhà nghèo khó. Đây thường là gia đình có điều kiện tốt, có nhiều con và nhận nuôi vì lòng từ bi hoặc mong muốn có một cuộc sống tốt hơn bằng việc nuôi dưỡng một người con nuôi.
Nhận con nuôi duy tâm phải làm lễ gì?
Văn hóa nhận con nuôi ở mỗi vùng miền và dân tộc có những đặc trưng riêng. Chẳng hạn, lễ nhận con nuôi của người Dao và người Ê-đê có những quy trình và thủ tục riêng.
-
Lễ nhận con nuôi của người Dao: Khi một người được gia đình người Dao nhận làm con nuôi, lễ nhận con luôn bao gồm việc đưa ra một con gà trống làm lễ báo cáo với ông bà, tổ tiên để đứa trẻ được thừa nhận là thành viên trong gia đình người Dao. Nếu là con trai từ 10-12 tuổi, sẽ có lễ lập tĩnh để đặt tên và thực hiện những quy trình như khi có con tự nhiên. Trong gia đình người Dao, không có sự phân biệt giữa con đẻ và con nuôi. Con nuôi cũng được coi là người nối dõi của dòng họ.
-
Lễ nhận con nuôi của người Ê-đê: Lễ nhận con nuôi diễn ra tại nhà của mẹ nuôi và có sự chứng kiến của già làng cùng với đông đảo bà con trong dòng họ. Tất cả mọi người sẽ ngồi đối diện nhau và cho ý kiến. Người nhận con nuôi và người được nhận làm con nuôi sẽ cùng nhau chạm tay vào cái vòng và hứa trước hai già làng: “Từ nay về sau sẽ coi nhau như 2 mẹ con ruột thịt”. Hai bên gia đình đặt tín vật (guơng) cho hai già làng để họ làm chứng. Nếu có vấn đề gì xảy ra, hai già làng có trách nhiệm giải quyết ổn thỏa.
Ngoài ra, còn rất nhiều tín ngưỡng khác trong việc nhận con nuôi, như đưa đứa bé về nhà vào ngày mồng 5 (Tết đoan ngọ) và xếp vị trí phù hợp cho đứa bé trong gia đình để được xem như con ruột. Quan trọng nhất là việc nuôi dưỡng và chăm sóc cho con nuôi như con ruột trong gia đình.
Thủ tục nhận con nuôi duy tâm
Trong quy trình nhận con nuôi duy tâm, không cần nhiều nghi thức hay tiểu tiết phức tạp. Chỉ cần chọn một ngày tốt, chuẩn bị một lễ xôi gà và mâm cúng gia tiên để xin phép tổ tiên cho cháu bé trở thành một thành viên trong gia đình.
Có thể đọc đoạn văn khấn sau để ghi nhận việc nhận con nuôi:
“Con lạy chín phương trời, mười phương Phật, chư Phật mười phương.
Con kính lạy Hoàng thiên hậu thổ, chư vị tôn thần.
Con kính lạy ngài bản cảnh thành hoàng, ngài bản xứ thổ địa.
Con kính lạy cao tằng tổ khảo, cao tằng tổ tỷ, thúc bá, đệ huynh, cô di, tỷ muội họ nội họ ngoại. Hôm nay ngày lành tháng tốt,
Họ tên bé: …, sinh năm: …
Đi làm con nuôi anh (chị) …, sinh năm: …
Ngụ tại: … (nhà bên này cũng làm lễ như nhà mình xin phép tổ tiên).
Nên mua một hoặc ba bộ quần áo, hoặc vật quý hơn, sách vở hay, kèm theo lễ vật tới gia tiên nhà bố mẹ nuôi để đáng lễ. Nói thư giúp cha mẹ của em bé hay ông bà em bé. Thông báo cho họ biết họ và tên của mình, tuổi, nơi ở và mong muốn được hỗ trợ nuôi dưỡng con cháu dòng họ của mình…”
Sau khi nhận nuôi con, cha mẹ nuôi cũng nên thực hiện việc pha trà và dâng trà giống như cha mẹ ruột. Đây là một thủ tục không bắt buộc nhưng rất tốt nếu có thể thực hiện được. Sau đó, thắp hương và khấn xin như trước đó. Cả gia đình có thể ngồi xuống và cùng nhau ăn mừng bữa cơm. Cuối cùng, bố nuôi hoặc mẹ nuôi lên thắp hương và khấn xin, và tặng một món quà cho con nuôi.
Điều kiện nhận nuôi con nuôi
Việc nhận nuôi con nuôi phải tuân thủ các điều kiện của pháp luật, như quy định trong Luật con nuôi năm 2010. Cụ thể, người nhận con nuôi phải đáp ứng các điều kiện sau:
- Có đầy đủ năng lực hành vi dân sự.
- Đủ 20 tuổi trở lên.
- Có điều kiện về sức khỏe, kinh tế và chỗ ở để bảo đảm việc chăm sóc, nuôi dưỡng và giáo dục con nuôi.
- Có tư cách đạo đức tốt.
Người nhận con nuôi cũng không được thuộc vào một số trường hợp đặc biệt như:
- Bị hạn chế một số quyền của cha, mẹ đối với con chưa thành niên.
- Đang chấp hành quyết định xử lý hành chính tại cơ sở giáo dục hoặc cơ sở chữa bệnh.
- Đang chấp hành hình phạt tù.
- Chưa được xóa án tích về một số tội phạm như tấn công vào tính mạng, sức khỏe, danh dự của người khác; ngược đãi hoặc hành hạ người thân; dụ dỗ, ép buộc trẻ em vi phạm pháp luật.
Điều kiện đối với người được nhận làm con nuôi
Theo Luật nuôi con nuôi năm 2010, người được nhận làm con nuôi phải đáp ứng các điều kiện sau:
- Trẻ em dưới 16 tuổi.
- Người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi nếu được cha dượng, mẹ kế nhận làm con nuôi hoặc cô, chú, dì, chú, bác ruột nhận làm con nuôi.
Một người chỉ được nhận làm con nuôi của một người độc thân hoặc của cả hai người là vợ chồng.
Thủ tục làm giấy khai sinh cho trẻ được nhận nuôi
Ngoài các thủ tục và lễ nghi nhận con nuôi, người nhận nuôi cần thực hiện các thủ tục làm giấy khai sinh cho trẻ được nhận nuôi theo quy định của pháp luật tại phòng “Một cửa” của Ủy ban nhân dân cấp xã nơi người được giới thiệu làm con nuôi hoặc nơi người nhận con nuôi thường trú.
Hơn nữa, người nhận nuôi cần theo dõi việc nuôi dưỡng và tình hình pháp lý liên quan. Trong vòng 3 năm kể từ ngày nhận con nuôi, cha mẹ nuôi phải tổ chức báo cáo định kỳ mỗi 6 tháng cho Ủy ban nhân dân cấp xã nơi họ thường trú về tình trạng tinh thần, sức khỏe, sự hòa nhập của con nuôi với gia đình và cộng đồng. Ủy ban nhân dân cấp xã có trách nhiệm kiểm tra và theo dõi việc nuôi con nuôi.
Đó là tất cả những thông tin về lễ và thủ tục nhận nuôi con nuôi duy tâm và những điều kiện liên quan. Nếu có thắc mắc, vui lòng liên hệ qua số hotline bên dưới.
