Lau dọn bàn thờ khi cúng ông Công, ông Táo

Ngày 23 Tết, ông Công ông Táo sẽ cưỡi cá chép bay về trời để bẩm báo về những việc tốt xấu trong năm của gia đình. Gia chủ cần chuẩn bị kỹ càng để cúng tiễn Táo quân.

1. Lau dọn bàn thờ khi cúng ông Công, ông Táo khi nào?

Tiến sỹ Vũ Thế Khanh (Tổng Giám đốc Liên hiệp Khoa học công nghệ tin học ứng dụng UIA) cho rằng bất cứ khi nào thấy ban thờ chưa được trang nghiêm, thanh tịnh thì cần phải tiến hành lau dọn ngay. Việc lau dọn ban thờ hay còn gọi là lễ bao sái cần phải được thực hiện thường xuyên. “Việc lau dọn ban thờ là để bày tỏ lòng thành tâm, hiếu nghĩa, tri ân đối với người đã mất. Bất cứ khi nào thấy ban thờ chưa được trang nghiêm, thanh tịnh thì cần phải tiến hành lau dọn ngay, hoặc việc lau dọn có thể theo định kỳ các tháng, không nhất thiết cứ phải chờ đến dịp cuối năm”, ông Khanh khẳng định.

2. Thời gian cúng ông Công, ông Táo

Việc cúng ông Công, ông Táo cũng có thể được tiến hành sớm hơn từ ngày 17 tháng Chạp. Nếu các gia đình làm lễ cúng đúng vào ngày 13/12 âm lịch thì sau đó nên để bàn thờ an yên. Chờ đến sáng 24 hoặc ngày 25, gia chủ mới nên thực hiện rút tỉa chân hương. Nghi thức rút tỉa chân hương cần thực hiện vào ban ngày, tránh xê dịch vào đêm tối.

3. Những điều cần tránh khi lau dọn bàn thờ cúng ông Công, ông Táo

Khi thực hiện việc lau dọn bàn thờ sau khi cúng tiễn ông Công, ông Táo, gia chủ cần lưu ý những điều sau:

Theo dân gian, thực hiện nghi thức dọn dẹp bàn thờ ngày cuối năm cần tránh phạm vào điều kiêng kỵ, nếu phạm phải có thể khiến gia đình gặp trắc trở, năm mới khó khăn. Người thực hiện việc lau dọn cần tắm rửa sạch sẽ, ăn mặc chỉnh tề (tránh mặc quần đùi, áo cộc, trang phục hớ hênh), kiêng ăn các món hôi tanh. Trước khi làm lễ, gia chủ nên thắp hương và khấn thành tâm để xin phép.

Khi lau dọn ban thờ, chú ý lau dọn từ trên cao rồi mới xuống đến thấp. Khi lau các bức tượng nên dùng khăn mềm để tránh tượng bị xước hoặc bay màu sơn, có thể dùng loại máy thổi hơi để thổi sạch các hạt bụi trong ngóc ngách. Tuy nhiên, cần tránh việc xê dịch các bức tượng, bát hương. Trong trường hợp có sự cố bất khả kháng buộc phải xê dịch thì sau đó phải làm lễ thắp hương và di chuyển về đúng như vị trí ban đầu.

Lưu ý, vật dụng lau chùi bàn thờ phải là khăn mềm sạch, nước sạch, chậu riêng và nước pha ngũ vị hương. Dùng khăn mềm và nước sạch để lau

Khi tiến hành rút tỉa chân hương, một tay tỉa nhẹ nhàng, tay còn lại giữ cố định bát hương để tránh làm xê dịch. Chân hương được rút từng ít một và đặt lên giấy hoặc khăn sạch. Lau bát hương, bài vị cần dùng khăn sạch và ẩm, pha ngũ vị hương, phun rượu pha gừng giã nhỏ và lau nhẹ nhàng.

Khi vệ sinh bát hương cần dùng rượu gừng hoặc nước thảo dược, khăn gạc lau sạch từ miệng bát hương trở xuống. Sau khi đã vệ sinh, sang, sửa bát hương xong đặt yên vị trên bàn thờ, gia chủ không được xê dịch bát hương nữa.

4. Cách lau dọn bàn thờ sau khi cúng ông Công, ông Táo

Theo truyền thống dân gian, khi lau dọn bàn thờ, gia chủ thực hiện theo các bước:

Xin phép trước khi dọn

Theo quan niệm và cách làm của người xưa thì trước khi lau dọn bàn thờ sẽ chuẩn bị một đĩa trái cây đặt lên bàn thờ. Sau đó, đi tắm gội sạch sẽ, ăn mặc chỉnh tề và thắp 1 nén nhang xin phép hôm nay được lau dọn bàn thờ. Khi khấn vái thì xin thần linh, tổ tiên tạm lánh sang một bên để con cháu tiến hành lau dọn. Trong quá trình lau dọn cần hết sức cẩn thận, chú ý, tỉ mỉ không làm rơi vỡ đồ dùng trên bàn thờ.

Thứ tự lau dọn bàn thờ

Các nhà tâm linh học khuyên rằng chúng ta nên lau bàn thờ theo thứ tự từ trên cao xuống thấp. Khi lau thì dùng khăn mềm để lau tượng tránh bị tróc sơn hoặc bị xước. Đối với tượng làm bằng đồng thì không nên dùng rượu hoặc cồn để lau vì nó sẽ bị oxy hóa tượng và xỉn màu nhanh chóng.

Khi lau dọn hạn chế tối đa việc xê dịch bài vị hay bát hương vì sẽ làm đứt sợi dây liên kết, lòng thành không được chứng giám, mang lại xui xẻo cho gia chủ.

Lúc lau dọn nên dọn cả chân hương vì chân hương chỉ làm cho bàn thờ không gọn gàng. Sau khi đã lau dọn sạch sẽ thì tiến thành thay nước bình hoa và nước cúng. Nếu hoa đã héo thì cần thay luôn hoa mới và đặt tượng về vị trí ban đầu.

Sau khi hoàn tất tiến hành thắp 3 nén hương và mời thần linh quy tụ về.

5. Quy trình bốc lại bát hương theo hướng dẫn của chuyên gia phong thủy

  1. Lau rửa sạch: Giã gừng cho vào rượu trắng, dùng khăn sạch nhúng rượu gừng và lau bát hương, để khô.

  2. Nên: Có cốt (tro đốt bằng rơm nếp, có bán tại các hàng mã) và một trong các thất bảo của nhà Phật (ưu tiên đá quý, ngọc như hổ phách, lưu ly, thạch anh… vì có trường khí cao, mua ở các cửa hàng đá quý).

Không nên: Cho giấy trang kim, hạt nhựa… bán sẵn ở các hàng mã. Cũng không nên cho bùa chú, linh phù… của đạo gia, mật tông… vào bát hương vì sẽ gây ra trường khí âm bất lợi.

  1. Rửa tay sạch sẽ, lần lượt bốc bát hương. Thông thường có ba bát cho thần linh, gia tiên và bà cô.

Bốc lần lượt từng nắm cốt vào bát. Để cho yên tâm, Phật gia thường khuyên đếm theo số sinh như “sinh, lão, bệnh, tử”. Lần lượt đếm và bốc cho đến khi gần đầy miệng bát. Nhớ nắm cuối cùng dừng lại ở số “sinh”.

Không dốc, đổ cho đầy bát hương, mà nên bốc từng nắm. Trước khi bốc bát hương nào thì trong đầu cũng phải nghĩ là “Con … (họ tên)… xin bốc bát hương cho thần linh (thần linh/gia tiên/bà cô)”.

Bốc xong để riêng từng vị trí, tránh nhầm lẫn. Nếu sợ nhầm, có thể viết giấy dán bên ngoài, đến khi đưa lên ban thờ cần bỏ ra.

  1. Bốc xong đặt bát hương lên ban thờ. Bát hương thần linh ở giữa, bát hương bà cô ở tay trái từ trong nhìn ra, bát hương gia tiên bên tay phải.

  2. Sắm lễ: Hoa tươi, quả tươi, nước sạch bày lên bàn thờ. Mở rộng cửa ra vào trước khi thắp hương. Lúc mới đầu mỗi bát hương thắp 3 nén, những lần sau chỉ cần một nén là đủ. Nếu có chân nhang cũ có thể cắm lại mỗi bát 3 chân nhang.

  3. Bố trí: Bát hương đã đặt lên ban thờ cần giữ nguyên vị trí, không xê dịch. Sau bát hương là phần thờ cúng, chỉ nên để ảnh gia tiên (nếu có), không bày rượu, vàng mã… ở đây. Tất cả đồ thờ dâng lên (hoa tươi, quả tươi…) cần ở phía trước hay bên cạnh bát hương.

Xem thêm nội dung khác