Từ khi con người có nhận thức, chúng ta luôn mong muốn có khả năng dự đoán tương lai. Những nhà tiên tri, bói toán và những câu chuyện về việc đoán trước tương lai đã tồn tại từ thời xa xưa cho đến hiện nay. Ngay cả trên internet, thông tin về những người tiên tri và tôn giáo dự đoán ngày tận thế của nhân loại vào ngày 21/12/2012 cũng đang lan tràn (?!).
Tương lai là gì? Bắt nguồn từ đâu? Có thể đoán trước được tương lại?
Theo quan niệm hiện tại của chúng ta, thời gian diễn ra một chiều từ quá khứ, hiện tại và tương lai. Vì vậy, tương lai là những sự việc mà chúng ta chưa biết và sẽ xảy đến đối với một điểm quan sát ở hiện tại.
Để hiểu rõ hơn về khái niệm tương lai, hãy suy ngẫm về Thời Gian – “cha đẻ” của nó. Thời Gian, theo góc độ tư duy, là một khái niệm do con người tạo ra để phân biệt trình tự xảy ra của các sự việc. Sự việc xảy ra trước thời điểm quan sát được coi là quá khứ, và sự việc xảy ra sau đó được coi là tương lai.
Một nhà triết học Ấn Độ từng nói rằng “Người ta không thể tắm hai lần trong một dòng sông…”. Điều này đúng hiển nhiên, dòng sông luôn biến đổi không ngừng. Dường như cùng một dòng sông, nhưng thực tế, nó đã thay đổi từng giây phút. Mọi vật đều trải qua sự biến đổi liên tục.
Chúng ta, trong cuộc đời của mình, cũng giống như đứng trước một dòng sông. Các sự việc diễn ra liên tiếp theo trình tự thời gian, từ quá khứ, hiện tại và tương lai…
Chúng ta có thể nhận ra rằng khái niệm thời gian chỉ tồn tại trong sự vận động. Nếu không có sự vận động, không có khái niệm về thời gian và thậm chí, thế giới cũng sẽ không tồn tại. Vì tất cả sự vật và hiện tượng đều thay đổi trong không gian và theo thời gian. Không có gì tồn tại mà không có sự thay đổi. Nếu không có sự vận động, chúng ta không sinh ra và không hề chết đi, không có ngày và đêm… Nếu suy rộng, không có gì tồn tại cả. Đó là tiền đề của quan niệm hiện tại của chúng ta.
Với tiền đề này, ta có thể rút ra một kết quả: Tương lai là kết quả của những sự vận động trong thời gian và không gian. Nhưng liệu chúng ta có thể đoán trước được tương lai?
Ở một góc độ nhất định, tương lai có thể coi là một hàm số theo thời gian, phụ thuộc vào các biến số khác nhau. Các biến số này có thể đơn giản hoặc phức tạp. Ta có thể xem xét một hàm số đơn giản nhất theo thời gian, ví dụ như Y(t) = sin(x). Với hàm số này, ta hoàn toàn có thể đoán biết trước giá trị của Sin(x) trong tương lai dựa trên thời điểm hiện tại.
Theo quan điểm triết học, đó chính là quan hệ nhân – quả. Tương lai là kết quả của những nguyên nhân từ quá khứ và hiện tại.
Ví dụ, nếu ta có một hạt giống tốt và trồng nó trên một mảnh đất tốt, với các điều kiện thích hợp như độ ẩm, nhiệt độ,… thì tương lai sẽ là một cây xanh mọc lên. Cây xanh đó là kết quả của hạt giống, độ ẩm, ánh sáng, nhiệt độ,… và các yếu tố khác.
Từ đó, ta có thể rút ra kết luận quan trọng thứ nhất: Tương lai phụ thuộc vào những yếu tố gây ra nó, tồn tại trong quá khứ và hiện tại.
Nhưng liệu ta có thể đoán trước được tương lai? Trở lại với khái niệm tương lai là một hàm số (Y) phụ thuộc vào các biến số (x1, x2, x3,…). Với một hàm số đơn giản như Y = sin(x), ta có thể dễ dàng biết được những sự việc chưa xảy ra. Tuy nhiên, thực tế là một kết quả có thể được tạo thành bởi rất nhiều nguyên nhân, và những nguyên nhân này lại phụ thuộc vào những biến số khác. Đó là một hàm số phức tạp với các quy luật khác nhau. Có thể phức tạp đến mức hiện tại của con người và công nghệ hiện đại cũng không thể giải quyết được.
Hãy xem một ví dụ ngộ nghĩnh: Khi lọ hoa trên nóc tủ bị vỡ, có thể do con mèo nhảy và làm đổ. Nhưng liệu con mèo nhảy có không làm đổ lọ hoa? Và nếu con chuột không chạy trên nóc tủ, con mèo có thể nhảy lên đó không? Nếu cái cửa sổ không bị mở ra, con mèo có thể vào nhà không?
Những quan sát này cho thấy rằng không có sự ngẫu nhiên trên thế giới. Những sự việc ta tưởng là ngẫu nhiên thực ra có quan hệ chặt chẽ với những yếu tố khác. Chúng ta chỉ không thể nhận biết và tính toán được các quy luật phức tạp của những yếu tố đó.
Ta có kết luận thứ hai: Trên thế giới không tồn tại sự ngẫu nhiên. Những sự việc mà ta cho là ngẫu nhiên thực ra được tạo nên từ mối quan hệ khăng khít với những tiền đề của nó. Chúng chỉ là khả năng hạn chế của khả năng nhận biết của con người.
Ta có kết luận thứ ba: Tương lai có thể đoán định được dựa trên quá khứ và hiện tại.
Vậy làm thế nào để biết trước được tương lai?
Có hai cách để biết trước tương lai. Trước tiên, chúng ta có thể dựa vào các quy luật, các tiền đề lý thuyết để tính toán kết quả sẽ xảy đến trong tương lai. Tuy nhiên, khả năng hiện tại chỉ cho phép tính toán kết quả cho những sự kiện đơn giản. Ví dụ, ta có thể biết được lúc nào nước sẽ sôi khi đun một ấm nước 3 lít trong điều kiện tiêu chuẩn, với một ấm đun điện công suất 2KW… Nhưng với những sự kiện phức tạp, chúng ta chưa thể giải quyết được. Tuy nhiên, chúng ta không biết có một ngày nào đó với sự phát triển của công nghệ, chúng ta có thể dự đoán tương lai với độ chính xác cao hơn.
Thứ hai, chúng ta có thể phát triển những khả năng tiềm ẩn của con người. Cơ chế hoạt động về mặt thông tin trong con người cực kỳ phức tạp. Ngày càng có nhiều điều chúng ta tưởng chừng như không thể giải thích được. Bộ não, trước đây được cho là căn cứ tuyệt đối cho mọi hoạt động ý thức, đang được xem xét lại. Có thể một ngày nào đó, chúng ta sẽ chứng minh được rằng bộ não của con người chỉ là bảng điều khiển của một chiếc máy bay. Nó chỉ có tác dụng nhận lệnh điều khiển từ người phi công để kiểm soát hoạt động của các máy móc.
Vậy thì cái nào mới thực sự điều khiển hành vi và ý thức của chúng ta? Hy vọng rằng vào một ngày đẹp trời nào đó, câu hỏi này sẽ được trả lời và chúng ta sẽ tìm ra cách phát huy những khả năng tiềm ẩn của mình, trong đó có việc giải mã tương lai.
Trên thực tế, đã có nhiều người phát huy được khả năng đó một cách bí ẩn. Nhiều nhà tiên tri nổi tiếng như Edgar Cayce (Mỹ), Vanga (Bungari), Nostradamous (Pháp) và cả Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm của Việt Nam đã có những tiên đoán chính xác. Ngoài ra, có những phương pháp huyền bí như sử dụng Kinh Dịch. Được phát triển từ hàng trăm năm trước Công nguyên tại Trung Hoa, Kinh Dịch dự đoán sự kiện dựa trên thuyết Nhị Nguyên và các quy luật phức tạp của nó. Qua lịch sử, người Trung Hoa đã dự đoán chính xác nhiều sự kiện, thậm chí còn dự báo thời tiết với độ chính xác tương đương hoặc cao hơn các bản dự báo chính thống trên truyền hình và radio.
Với sự tìm tòi và khám phá không ngừng, chúng ta sẽ chinh phục được những tầm hiểu biết rộng lớn hơn. Trong tương lai, những giấc mơ hiện nay mà ta không thể tin sẽ trở thành hiện thực. Hãy cùng chờ xem.
