Ngày mở cửa mả còn được gọi là ngày Tam Chiêu hay ngày khai mộ môn. Nghi thức này diễn ra 3 ngày sau khi chôn cất nhằm đánh thức người đã khuất nơi lòng đất sâu thẳm, nghe được tiếng gọi của người thân, mau chóng siêu thoát về miền cực lạc. Lễ này diễn ra khá đơn giản, hầu như do những người thân thiết trong gia đình tự thực hiện thay vì phải mời thầy cúng và chuẩn bị nhiều thứ cũng như phong tục khác.
Ngày Tam Chiêu hay còn gọi là ngày mở cửa mả đã xuất hiện từ xa xưa tại Việt Nam. Đa phần việc an táng ngày nay chỉ làm theo cách truyền miệng giữa mọi người với nhau chứ không có sách vở, quy luật nào làm mẫu. Sau đây, chúng tôi sẽ chia sẻ về một vài thông tin bổ ích cho tục mở cửa mả, hy vọng quý vị sẽ có thêm kiến thức để nghiên cứu và hướng dẫn cho mọi người khi cần thiết.
Contents
Giới thiệu tục cúng mở cửa mả ở Việt Nam
Việt Nam ban đầu vốn không hề có phong tục mở cửa mả, khi phương Bắc đô hộ, họ đã du nhập tập tục này vào nước ta. Ngày nay, dù nhiều vùng miền đã không còn lưu giữ phong tục này, nhưng đối với người dân Nam Bộ, đây lại là một lễ tục quan trọng và không thể thiếu khi trong nhà có người mất.
Mở cửa mả được gọi là lễ khai mộ, được tổ chức sau một số lễ chính thức trong đám tang. Người ta sẽ thường hỏi nhau “cúng mở cửa mả lúc mấy giờ mới đúng phong tụy” thì chúng tôi sẽ chia sẻ rằng, nghi thức mở cửa mả giúp người mất siêu thoát thường tổ chức sau 3 ngày, tính từ ngày nhập quang.
Quan niệm của người xưa cho rằng, sau khi mai táng người mất 3 ngày thì hồn phách của họ tụ lại, nếu không thực hiện lễ mở cửa mả thì sẽ không tỉnh được, linh hồn mãi bị chôn vùi nơi lòng đất tăm tối, không thể trở về mặt đất và hồn cũng không biết đường về nhà, phải chịu nhiều cửa ải đau khổ, không thể luân hồi, đầu thai.
Nghi thức này thể hiện giá trị tinh thần cao, đại diện cho sự đoàn kết, yêu thương một lòng của người thân trong gia đình dành cho người xấu số, hy vọng họ nhanh chóng được siêu thoát, đầu thai kiếp mới, có được cuộc sống tốt đẹp hơn.
Nghi thức khai mộ môn
Chuẩn bị lễ vật cúng
Tuy là một trong những nghi thức đơn giản trong phong tục ma chay của người Việt, nhưng các bước chuẩn bị, thời gian mở cửa mả, lễ vật bắt buộc phải được sắp xếp chu đáo, tiến hành đúng giờ và đầy đủ các yêu cầu sau:
- 1 Cái thang bằng bẹ chuối (nam 7 bậc, nữ 9 bậc).
- 1 Cây mía lau để ngọn, cột chân con gà.
- Một ít tiền vàng mã.
- 2 Bình bông, 2 đĩa trái cây (1 cúng thần mả, 1 cúng vong), nhang đèn.
- 6 Chén chè, 2 đĩa xôi, 1 bộ tam sơn (trứng, tôm, thịt).
- 7 Chung nước, 1 ấm trà, 1 chai rượu.
- 4 Cây đèn cầy.
- 1 Cây thang 3 nấc bằng cọng chuối dựng ở đầu mả.
- 1 Gói 5 loại đậu 100 gram để sư thầy rải quanh mả.
- 5 Ống trúc dài 4 tấc vót nhọn một đầu và bịt nylon trên đó: 1 ống đựng muối, 1 ống đựng nước, 1 ống đựng đậu, 1 ống đựng gạo và 1 ống đựng mè.
- 5 Thẻ tre sơn vôi trắng có vẽ bùa cắm 4 góc mả và giữa núm mả để làm bài vị cúng Ngũ phương, Ngũ thổ tôn thần.
Bài cúng mở cửa mả
Sau khi chuẩn bị đầy đủ nghi thức, gia chủ bắt đầu thắp nhang và khấn vái những vị tôn thần dẫn dắt linh hồn người mất về nghe kinh, chứng minh lễ mở cửa mả. Đồng thời, các sư thầy sẽ tiến hành tụng kinh, làm phép sái tịnh và đọc bài văn khấn mở cửa mả.
Lưu ý, mở cửa mả cũng là một trong những phong tục, tập quán tâm linh của người Việt, cần xem xét yếu tố phong thủy để tránh điều không may có thể xảy ra. Tốt nhất gia chủ nên hỏi kỹ các sư thầy cúng bài giờ giấc phù hợp với tuổi, mệnh của người qua cố để họ sớm được siêu thoát. Đặc biệt, cần tiến hành đúng giờ đã định, không được chậm trễ, lỡ mất giờ tốt để mở cửa mả.
Phong tục mở cửa mả là nét riêng biệt thuộc về văn hóa nhân gian của người Việt Nam nhằm thể hiện tính trọng tình cảm với người đã khuất. Do đó, cần được thực hiện đúng với đầy đủ lễ vật, có bài cúng hoàn chỉnh thì mới hoàn thành nghi lễ, giúp người đã khuất mau chóng siêu thoát, đầu thai kiếp khác.
Trên đây là một số thông tin về lễ cúng mở cửa mả, những lễ vật cần thiết trong nghi lễ, hy vọng quý vị có thể tham khảo và làm nguồn tài liệu bổ ích cho bản thân mình. Việc cúng cần được hiểu đúng nghĩa và thực hiện đúng cách, nếu quý vị còn thắc mắc về nghi thức hay các phong tục khác, đừng ngần ngại liên hệ ngay với XƯỞNG ĐÁ MỸ NGHỆ – ĐÁ TÂM LINH để được hỗ trợ tư vấn tốt nhất.
