Cúng giỗ đầu: Chi tiết về cách cúng, ngày cúng và lễ vật

Cúng giỗ đầu là một phong tục truyền thống quan trọng của người Việt Nam để tưởng nhớ đến người thân đã mất. Đây là cách để con cháu và gia đình bày tỏ tấm lòng của mình đối với người đã khuất. Tuy nhiên, vẫn có nhiều vấn đề xoay quanh cúng giỗ đầu mà chúng ta chưa hiểu rõ như cách tính ngày cúng giỗ đầu, bài khấn, lễ vật cần chuẩn bị, những gì cần cúng trong lễ giỗ đầu hay có cần phải ra mộ không.

Vậy lễ cúng giỗ đầu là gì? Văn khấn và cách chuẩn bị lễ vật ra sao? Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây cung cấp bởi Hoa Viên Bình An.

Giỗ đầu là gì?

Giỗ đầu là một lễ hội tôn vinh và tưởng nhớ người đã khuất của người Việt Nam. Đây là ngày giỗ đầu tiên sau một năm người chết qua đời và còn được gọi là ngày tiểu tường. Trong thời gian này, con cháu vẫn còn mang tang, sự đau đớn buồn rầu như còn lắng đọng trong tâm can của người sống, và những kỷ niệm buồn vui gắn bó giữa người sống và người đã khuất chưa thể xóa tan.

Trong ngày giỗ đầu, người sống sẽ mặc bộ tang phục để tỏ lòng nỗi nhớ thương vô hạn chưa nguôi với vong hồn người đã khuất. Những vật dụng cần thiết như quần áo, bát đĩa, giường chiếu, thậm chí cả xe cộ và phương tiện đi lại cũng sẽ được sắm đủ để hóa cho người chết như khi còn sống. Tức là, trên dương sao thì ở dưới âm cũng vậy, cõi trần đã có thì cõi âm cũng phải cần.

Ngoài ra, trong ngày giỗ đầu, người sống sẽ cúng tế cho người chết và đốt hình nhân bằng giấy để hóa cho người chết có người hầu hạ và tôn vinh. Tuy nhiên, việc đốt vàng mã để chu cấp cho người chết mọi thứ cần dùng cho “cuộc sống” hàng ngày đã không còn được thực hiện như trước đây.

Cúng giỗ đầu cần chuẩn bị những lễ vật gì?

*Mâm dâng hiến thần linh:

• Hoa tươi.
• Trái cây tươi.
• Hương nhang.
• Đèn cầy.
• Giấy tiền vàng bạc làm bằng giấy.
• Quần áo, xe, nhà… giấy để gửi xuống âm phủ.
• Mã biếu – vàng mã làm bằng giấy không dùng để gửi cho người thân nhưng dùng để biếu ác thần để tránh bị quấy nhiễu.

*Mâm lễ mặn:

• Theo văn hóa người Bắc, sẽ trưng bày các món ăn quen thuộc như xôi, chè, giò, gà, canh, cơm,…
• Mâm mặn người Trung sẽ cầu kỳ hơn: thịt gà, thịt vịt, canh bún, nem chả.
• Miền Nam lên thực đơn theo đủ các món: Hầm – Luộc – Xào – Kho (thịt kho tàu, khổ qua hầm, rau cải xào…).

Chi tiết Văn khấn cúng giỗ đầu

Nam mô A di Đà Phật! Nam mô A di Đà Phật! Nam mô A di Đà Phật!

Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương. Con kính lạy Đức Đương cảnh Thành hoàng chư vị Đại Vương. Con kính lạy ngài Đông Trù Tư mệnh Táo phủ Thần Quân. Con kính lạy các ngài Thần linh, Thổ địa cai quản trong xứ này. Con kính lạy chư gia tiên Cao Tằng Tổ tiên nội ngoại họ.

Tín chủ (chúng) con là: (Ghi rõ tên và tuổi của tín chủ). Ngụ tại: (Ghi rõ địa chỉ của tín chủ). Hôm nay là ngày (Ghi rõ ngày tháng năm Âm lịch). Chính ngày Giỗ Đầu của: (Ghi rõ tên người đã mất).

Năm qua tháng lại, vừa ngày húy lâm. Ơn võng cực xem bằng trời biển, nghĩa sinh thành không lúc nào quên. Càng nhớ công ơn gây cơ tạo nghiệp bao nhiêu, càng cảm thâm tình, không bề dãi tỏ. Nhân ngày chính giỗ, chúng con và toàn gia con cháu, nhất tâm sắm sửa lễ vật kính dâng, đốt nén tâm hương dãi tỏ tấc thành.

Thành khẩn kính mời: (Ghi rõ tên người đã mất và ngày tháng Âm lịch khi mất). Mộ phần táng tại: (Ghi rõ địa chỉ mộ phần). Cúi xin linh thiêng giáng về linh sàng, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật, độ cho con cháu bình an, gia cảnh hưng long thịnh vượng. Tín chủ con lại xin kính mời các cụ Tổ Tiên, nội ngoại, Tổ Khảo, Tổ Tỷ, Bá thúc, Cô Di và toàn thể các Hương linh gia tiên đồng lai hâm hưởng. Tín chủ lại mời vong linh các vị Tiền chủ, Hậu chủ trong đất này cùng tới hâm hưởng. Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin được phù hộ độ trì. Phục duy cẩn cáo!

Nam mô A di Đà Phật! Nam mô A di Đà Phật! Nam mô A di Đà Phật!

Văn khấn và sắm lễ cúng giỗ đầu tương đối đơn giản, điều quan trọng ở đây chính là sự thành tâm và bày tỏ được lòng thành của mình. Ngoài ra, quý gia chủ cần phải biết thêm những điều kiêng kị để lễ cúng diễn ra được trọn vẹn ý nghĩa. Hoa Viên Bình An hy vọng qua bài viết này, quý gia chủ sẽ lần lượt giải đáp được những thắc mắc về lễ cúng giỗ đầu.