Hướng dẫn cách cúng thôi nôi cho bé trai và bé gái: Một nghi lễ truyền thống không thể thiếu trong văn hoá Việt Nam

Cúng thôi nôi – ngày bé có tuổi, là một trong những nghi lễ truyền thống không còn xa lạ với người dân Việt Nam. Đây là một cách để đánh dấu cột mốc phát triển của bé trẻ, đồng thời là dịp để gia đình thể hiện lòng biết ơn và nguyện vọng của mình.

Cúng thôi nôi là gì và mục đích?

Cúng thôi nôi là một nghi lễ truyền thống để đánh dấu sự phát triển của con trẻ. Trong nghi lễ này, người ta thường bày trí mâm cúng và thực hiện bài khấn. Các nghi lễ này không chỉ đơn thuần là những hoạt động tín ngưỡng mà còn mang ý nghĩa văn hóa sâu sắc.

Một điểm cần lưu ý là cúng thôi nôi khác với cúng đầy tháng. Cúng đầy tháng thông báo về sự có mặt của thành viên mới trong gia đình và là dịp thể hiện lòng biết ơn đối với các vị thần linh. Trong khi đó, cúng thôi nôi nhằm đánh dấu sự phát triển và trưởng thành của bé.

Cách tính ngày cúng thôi nôi

Cách tính ngày cúng thôi nôi khá đơn giản. Đối với trẻ gái, ngày cúng sẽ trước 2 ngày so với ngày sinh, còn với trẻ trai thì sẽ là 1 ngày.

Cúng thôi nôi thì tính lịch âm hay lịch dương?

Khi thực hiện lễ cúng thôi nôi cho bé, ta sẽ sử dụng lịch âm theo quan niệm dân gian.

Hướng dẫn mâm cúng chi tiết cho bé trai và bé gái

Nội dung của mâm cúng thôi nôi có thể có những sự khác biệt dựa vào văn hoá của mỗi miền, nhưng cơ bản chúng khá tương đồng. Để chuẩn bị mâm cúng cho bé trai và bé gái, bạn sẽ cần những mâm cúng sau:

  • Mâm cúng Ông Thần Tài, Thổ Địa, Ông Táo.
  • Mâm cúng 12 Mụ Bà và Đức Ông.

Trong ngày lễ này, bạn cũng nên bày ra một mâm đồ chơi để đoán tương lai của bé thông qua món đồ mà bé bốc. Dưới đây là danh sách những món cần có trong các mâm cúng:

Danh sách những món cần cho mâm cúng Ông Thần Tài, Thổ Địa, Ông Táo:

  • 1 đĩa trái cây ngũ quả nhiều màu sắc.
  • 1 chén chè đậu xanh.
  • 1 đĩa xôi đậu xanh hoặc xôi gấc.
  • 1 bộ tam sên gồm thịt, trứng, tôm.
  • 3 ly nước, hoa, hương để thắp.

Danh sách những món cần cho mâm cúng 12 Mụ Bà và Đức Ông:

  • 1 con gà luộc đầy đủ các bộ phận, đặt để đầu ngẩng cao.
  • Trầu têm cánh phượng.
  • Heo quay, bánh hỏi.
  • 1 đĩa trái cây.
  • 1 bình hoa.
  • 12 đĩa xôi nhỏ kèm 1 đĩa xôi lớn.
  • 12 chén chè.
  • 12 chén cháo kèm 1 tô cháo lớn.
  • 12 chung nước hoặc rượu trắng.
  • 12 cây nến và hương để thắp.
  • Bộ giấy tiền cúng thôi nôi; chuẩn bị thêm chén, đũa, muỗng, đặc biệt nên có 1 đôi đũa hoa.

Những nghi thức khi cúng thôi nôi

Khi thực hiện nghi thức cúng thôi nôi, bạn cần lưu ý những điều sau:

Cách chọn hoa cúng

Hoa cúng nên được chọn những loại có màu sắc tươi sáng, vui tươi. Hãy tránh những loại hoa quá trang nghiêm. Mỗi loại hoa cũng có ý nghĩa riêng, bạn nên tìm hiểu kỹ về chúng để có thể gửi gắm ước mong của mình vào bé con.

Khi cắm hoa vào bình, hãy lưu ý không cắt cành quá thấp và chọn bình cao để cắm hoa. Cành hoa được sử dụng trong lễ cúng cần được giữ thẳng, không nghiêng ngả, không dập nát, vẫn tươi và hoa không nên nở quá to.

Cách vái lạy và đọc văn khấn

Sau khi chuẩn bị đầy đủ mâm cúng, bạn cần đọc văn khấn. Dưới đây là một bài văn khấn mẫu cho việc cúng thôi nôi:

Nam mô A Di Đà Phật! (đọc 3 lần)
Nam mô Đại Bi Quan Thế Âm Bồ Tát

- Con lạy Đệ nhất Thiên tỷ đại tiên chúa
- Con kính lạy Đệ nhị Thiên đế đại tiên chúa
- Con kính lạy Đệ tam Thiên Mụ đại tiên chúa
- Con kính lạy Tam thập lục cung chư vị Tiên Nương

Hôm nay là ngày ….. tháng ….. năm ……
Vợ chồng con là ……………… sinh được con (trai, gái) đặt tên là …………
Chúng con ngụ tại …………

Nay nhân ngày đầy năm chúng con thành tâm sửa biện hương hoa lễ vật và các thứ cúng dâng bày lên trước án, trước bàn tọa chư vị Tôn thần kính cẩn tâu trình:

Nhờ ơn thập phương chư Phật, chư vị Thánh hiền, chư vị Tiên Bà, các đấng Thần linh, Thổ công địa mạch, Thổ địa chính thần, Tiên tổ nội ngoại, cho con sinh ra cháu, tên …………….. sinh ngày ………………… được mẹ tròn, con vuông.

Cúi xin chư vị tiên Bà, chư vị Tôn thần giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành thụ hưởng lễ vật , phù hộ độ trì, vuốt ve che chở cho cháu được ăn ngon, ngủ yên, hay ăn chóng lớn, vô bệnh vô tật, vô ương, vô hạn, vô ách, phù hộ cho cháu bé được tươi đẹp, thông minh, sáng láng, thân mệnh bình yên, cường tráng, kiếp kiếp được hưởng vinh hoa phú quý. Gia đình con được phúc thọ an khang, nhân lành nảy nở, nghiệp dữ tiêu tan, bốn mùa không hạn ách nghĩ lo.

Xin thành tâm đỉnh lễ, cúi xin được chứng giám lòng thành.

Nam mô A Di Đà Phật! (đọc 3 lần)

Khi kết thúc việc đọc văn khấn, bạn cần chắp tay của bé yêu, lại vái trước án 3 vái sau 3 tuần nhang thì lễ tạ.

Nghi thức cho bé bắt miếng (bốc đồ dự đoán tương lai)

Việc cho bé bắt đồ trong ngày thôi nôi có ý nghĩa đoán trước tương lai nghề nghiệp của bé thông qua món đồ đầu tiên bé bốc. Để thực hiện điều này, bạn cần chuẩn bị nhiều món đồ chơi biểu hiện cho các ngành nghề khác nhau như máy bay, máy tính, cây kéo, bút, micro,… Bày chúng lên mâm và đặt trước mặt của bé. Bé sẽ tự bốc món đồ mà bé thích nhất.

Nghi lễ mừng tuổi cho bé

Cuối lễ thôi nôi, gia đình, người thân và bạn bè sẽ chúc phúc và gửi lì xì cho bé. Đây là những điều chúc tốt đẹp như mau ăn chóng lớn, khỏe mạnh, ngoan ngoãn,… để bé trưởng thành trong bình an và hạnh phúc. Phong bao lì xì cũng được coi như sự gửi gắm may mắn và mong cuộc đời của bé thuận lợi và thành công.

Ý nghĩa của việc cho bé bốc đồ trong ngày thôi nôi

Việc cho bé bốc đồ trong ngày thôi nôi sẽ giúp gia đình dự đoán nghề nghiệp tương lai của bé dựa trên món đồ bé bốc được. Ý nghĩa tượng trưng thông qua các món đồ cũng rất đa dạng:

  • Máy tính cầm tay: Bé có thể trở thành chuyên gia tài chính, kế toán, ngân hàng, thương nhân, nhà toán học, nhà nghiên cứu,…
  • Ống nghe: Bé có thể có xu hướng theo đuổi ngành y như bác sĩ, y tá, điều dưỡng, chuyên viên chăm sóc sức khỏe, chuyên viên tư vấn tâm lý,…
  • Sách: Bé có đam mê học hỏi, nghiên cứu và có thể trở thành giáo viên, nhà văn, nhà thơ, nhà nghiên cứu,…
  • Bút: Bút liên quan đến các ngành viết lách, ví dụ như nhà báo, nhà văn, nhà thơ, phóng viên,…
  • Micro: Bé có khả năng giao tiếp, xuất hiện trước công chúng và có thể trở thành diễn giả, nhà bình luận, phát thanh viên, biên tập viên, MC,…

Dù bé bốc món đồ nào, điều quan trọng là mong muốn bé trưởng thành trong sức khỏe, hạnh phúc và thành công.

Hãy tổ chức một buổi thôi nôi truyền thống cho bé yêu của bạn và tận hưởng những khoảnh khắc đáng nhớ này cùng gia đình và người thân yêu.